2’nci Vatikan’a adım adım... Her gün yüzlerce yabancı ev bakıyor, her ay 3-5 tanesi Rum’a İngiliz’e satılıyor. Kiliseler de eski Rum evi alıyor
FENER Rum Patrikhanesi’nin de bulunduğu Fener ve Balat bölgesinde, yabancılara ev satışlarında adeta patlama yaşanıyor. Her gün yüzlerce yabancı ev bakmak için bölgeye akın ediyor. Bu durum fiyatlara da yansımış durumda. 40 metrekarelik içine girilecek durumda olmayan küçücük evlerin bile fiyatları 250 milyar liraya fırlamış durumda. Oyunu farkeden semt sakinleri ise panik ve kızgınlık içinde. Yetkililerin vurdumduymazlığına isyan ediyorlar. Çünkü yabancılar ellerini kollarını sallayarak geliyorlar. İstedikleri evi parasını bastırıp alıyorlar. Fatih Belediyesi’nin başlattığı dönüşüm projesi de yabancıların suistimaline uğramış durumda.
Yavaş ama sinsi oyun
Şimdi meraklı gözlerle hergün Balat’a akın eden yabancıları izleyen semtin yaşlı sakinlerinden Trabzonlu Özcan Uğur, (65) “Bir yabancı geliyor. Evi beğeniyor. İstenen fiyatı vererek hemen alıyor. Hiç pazarlık bile yapmıyorlar” diyor. Uğur, eski Rum evlerinin ise kiliseler tarafından satın alındığına dikkat çekiyor. Tabi burada UNESCO’nun tarihi evleri restore etmesinin de üzerinde durmak gerekiyor. Çünkü iyi niyetli gibi gözüken bu uygulama bir süre sonra evi restorasyondan geçirilen Balatlı’nın bölgeyi terk etmesine yol açabiliyor. Gerisini doğduğundan bu yana Balat’ta yaşayan Uğur anlatıyor:
“Bunlar evinize restorasyon yapıyorlar. Bunun karşılığında aylık belli bir para ödüyorsunuz. Bu para için de örneğin bir Yunan bankasından kredi alıyorsunuz. Ödeyemediğiniz an Balat’taki eviniz bankanın olmuş oluyor. Aynı durum Fatih Belediyesi’nin projesinde de var. Belediye gözüne kestirdiği evin sahibine, ‘Ya restore ettir, ya da git’ diyor. Bu yüzden bazı Türkler gerekli parayı bulamadığı için evlerini ucuz fiyattan satıp kaçıyorlar. Bazıları ise tamiratı kabul ediyor. Ama bankadan aldığı krediyi ödeyemeyince evini satmak zorunda kalıyor. Böylece bölge yavaş yavaş Türkler’den arındırılıyor.”
Uğur’un tesbiti doğru olmakla beraber ispatlamak neredeyse imkansız. Çünkü kimin kim üzerinden ev aldığı belli değil. Herhangi bir Türk vatandaşının aldığı evin arkasında bir Yunan kilisesi bile çıkabiliyor.
Türk varlığı yüzde 60’a indi
Ama istihbarat görevlileri, daha önce evlerin yüzde 90’ı Türkler’e ait iken bugün aynı oranın yüzde 60’a düştüğünü tahmin ediyor. Yıllar önce ailesi Trabzon’dan göçen ve doğma büyüme Balatlı olan Aytun Yağcı (65) de şunları söyledi
“Türkler’in satmak zorunda kaldığı evleri genellikle yerli Rumlar ve kiliseler alıyorlar. Öyle güzel planlıyorlar ki, örneğin evinizi restore ettirdiniz. Size, ‘5 sene satmama’ yasağı koyuyorlar. Yani evi bir bakıma kendileri için ayırmış oluyorlar.” 59 yaşındaki Muharrem Oruç’un başına gelenler ise ibret alınacak gibi. Eski Kültür Bakanı Atilla Koç’un da araya girmesiyle evinin restore edilmesine razı olan Oruç’a evinin bir sene sonra teslim edileceği bildiriliyor ve bu arada kirası UNESCO tarafından ödenmek üzere kiraya yerleştiriliyor. Fakat kira aksayınca bu sefer Oruç zor durumda kalıyor. Son sözü ise şu: “Keşke içinde oturduğum evimi vermeseydim.”
Niçin orijinal ev arıyorlar?
Yabancıların aslına sadık kalmış evleri özellikle aramaları da dikkat çekiyor. 62 yaşındaki Mehmet Şen bu durumu şöyle açıklıyor: “Buradaki eski Rum evleri her katta bir oda şeklinde yapılmış.Bu evler genel olarak 3 katlı inşa edilmiş. Bir kat oturmak için, bir kat yatmak için, bir katta ise tuvalet ve banyo yer alıyor. Bodrumda da yemekhane ve kilerleri de olduğu için orjinal ev olarak kabul ediliyor. Ve mutlaka bu evleri arıyorlar.” Bölgeyi iyi bilen bir istihbarat uzmanı ise bu bilgileri şöyle yorumluyor: “Yaşam tarzlarına uygun ev aramaları yarın birgün buraya gelip yaşayacakları anlamına geliyor.” Bölgedeki ev fiyatları ise çıldırmış durumda. Kullanılamaz bir halde bulunan 50 metrekarelik metruk bir ev 250 milyar liraya alıca bekliyor. İşte diğer bazı örnekler: “Hızırçavuş’da 4 katlı 28 metrekare kagir bina, 75 bin YTL. Kiremit Caddesi’nde 4 katlı 85 metrekare kagir bina 300 bin YTL. Fener’de 4 katlı 40 metrekare kagir bina. 235 bin YTL”
Çelik ÇELİKYAMAN
27.09.2007